ਤਾਲਿਬਾਨ ਅੱਗੇ ਨਹੀਂ ਝੁਕਣਗੀਆਂ ਅਫ਼ਗਾਨ ਔਰਤਾਂ, ਗੁਪਤ ਭੂਮੀਗਤ ਸਕੂਲ ‘ਚ ਪੜ੍ਹ ਰਹੀਆਂ 600 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੜਕੀਆਂ

ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ , 2 ਮਾਰਚ | 2021 ਵਿੱਚ, ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਦਤਰ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਨਾ ਜਾਣ ਦੇਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਨਿਯਮਾਂ ਤੱਕ ਕਈ ਸਖ਼ਤ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਗਏ ਹਨ।

ਪਹਿਲਾਂ, ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ ਸਮੂਹ ਨੇ ਮਹਿਲਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਜਾਣ ਤੋਂ ਮਨ੍ਹਾ ਕੀਤਾ। ਫਿਰ ਦਸੰਬਰ 2021 ਵਿੱਚ ਲੜਕੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦੀ ਪੱਛਮੀ ਸਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਸਮੂਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।

ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਅੰਡਰਗਰਾਊਂਡ ਸਕੂਲ

ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ 600 ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਫਗਾਨ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਲੜਕੀਆਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੱਟੜਪੰਥੀਆਂ ਅੱਗੇ ਝੁਕਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਏਬੀਸੀ ਨਿਊਜ਼ (ਅਮਰੀਕਨ ਬਰਾਡਕਾਸਟ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ) ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਤਾਲਿਬਾਨੀ ਔਰਤਾਂ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਡਰ ਦੇ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। SRAK ਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਗੈਰ-ਰਜਿਸਟਰਡ ਐਨਜੀਓ 25 ਸਾਲਾ ਪਰਸਟੋ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਐਨਜੀਓ ਜ਼ਮੀਨਦੋਜ਼ ਵਿੱਚ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਗੁਪਤ ਨੈੱਟਵਰਕ ਸਕੂਲ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਏਬੀਸੀ ਨਿਊਜ਼ ਨਾਲ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਪਾਰਸਟੋ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਕਾਬੁਲ ਦਾ ਪਤਨ ਸਾਡੇ ਲਈ ਕੋਈ ਆਸਾਨ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ, ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜੋ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਸਨ ਅਤੇ ਸੁਪਨੇ ਸਨ, ਪਰ ਹੁਣ ਸਭ ਕੁਝ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੈਂ ਟੀਵੀ ‘ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਕੁੜੀਆਂ ਸਕੂਲਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਰੋ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਸੀ।’

ਪਾਰਸਟੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਘਰ ਬੈਠ ਕੇ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਦੇਖ ਸਕਦੀ, ਇਸ ਲਈ ਉਸਨੇ ਅਫਗਾਨ ਕੁੜੀਆਂ ਲਈ ਗੁਪਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸਕੂਲਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਭੂਮੀਗਤ ਸਕੂਲ ਖੋਲ੍ਹਿਆ। ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਲਈ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ। ਏਬੀਸੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ 16 ਸਾਲਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਕੂਲ ਜਾਣਾ ਉਸ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉੱਥੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾ ਸਕੇ।

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਭੂਮੀਗਤ ਸਕੂਲ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਹਨ। ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਫੜੇ ਜਾਣ ਦਾ ਡਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਗੁਪਤ ਸਕੂਲ ਚਲਾਏ ਜਾਣ ਦਾ ਪਤਾ ਉਦੋਂ ਲੱਗਾ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਘਰ ਦੇ ਮਾਲਕ ਤੋਂ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਰਾਹਤ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਰਹੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤਾਲਿਬਾਨ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ੀ ਲੈ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਉਥੇ ਕੋਈ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਜਾਂ ਅਧਿਆਪਕ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਸੀ।

ਪਰਸਟੋ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਵੀ ਉਹ ਅੰਡਰਗਰਾਊਂਡ ਸਕੂਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਡਰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਡਰ ਨੂੰ ਛੱਡਣਾ ਮਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਪਾਰਸਟੋ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਘਰਾਂ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਸਕੂਲ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਬੰਦ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਪਰਸਟੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਹ ਸਕੂਲ ਬੰਦ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਇਹ ਲੜਕੀਆਂ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆਂ।

ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੰਦੇ ਸਮੇਂ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਲੀਨਿਕ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਰਸਟੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੀਮਤ ਸਾਧਨਾਂ ਕਾਰਨ ਜ਼ਮੀਨਦੋਜ਼ ਸਕੂਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਚਲਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਦੌਰਾਨ ਗਰਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਬਿਜਲੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਅਤੇ ਕਈ ਅਧਿਆਪਕ ਬਿਨਾਂ ਤਨਖਾਹ ਦੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।